De zomervakantie staat voor de deur: de zon schijnt, de terrasjes zitten vol, de barbecues worden aangestoken en de reiskoffers worden gevuld. Op datzelfde moment schakelen sommige diensten over op een zomerregime, worden er sluitingsdagen ingelast of blijven de deuren zelfs volledig dicht gedurende een bepaalde periode.

Niet bij Tele-Onthaal. Jaarlijkse vakantie kennen we niet. Aan collectief verlof doen we niet mee. Ook tijdens juli en augustus blijven onze 632 vrijwilligers permanent bereikbaar om te luisteren naar grote en kleine zorgen. Net deze continue dienstverlening en 24/7 bereikbaarheid maakt het hulpaanbod zo laagdrempelig. Dat blijkt ook uit de jaarcijfers van 2017: bijna 70% van alle oproepen komen binnen nà de kantooruren. Deze onmiddellijke beschikbaarheid van Tele-Onthaal – dag en nacht, zonder sluitingsuren en feestdagen, zonder afspraak, zonder wachtlijsten, non-stop, ook in de zomer – is een geruststelling voor duizenden oproepers.
Tele-Onthaal verwacht in juli en augustus zo’n 20.000 oproepen: 18.000 via de telefoon, 2000 via de chat.

Jaarlijks verlof? Niet voor Tele-Onthaal.

Vakantie is geen toverstokje

“Ik wil me happy voelen zoals iedereen. Maar ik kan mijn depressieve gevoelens toch niet stopzetten omdat het nu zomer is.”

Je slecht in je vel voelen stopt niet omdat het zomer is. Wie in de verlofperiode verdrietig, angstig of depressief is, lijkt haast alleen op de wereld te zijn. Bovendien wordt ook van je verwacht dat je gelukkig bent in de zomer: wie is er immers niet blij om vakantie te hebben? Geluk lijkt dan zo vanzelfsprekend maar daarom is het dat nog niet.

Sombere gevoelens stoppen niet in zonnige juli-en augustusmaanden. Zeker voor wie te kampen heeft met geestelijke of andere gezondheidsproblemen. Soms word je dan uiteindelijk overvallen door gevoelens van leegte en doelloosheid. De zomer kan zorgen voor extra ongemak, angst, stress of spanning. Het contrast met vrolijke, lachende mensen, maakt zorgen soms zwaarder om te dragen en zorgt voor extra druk.

Dat geldt ook voor wie worstelt met relationele problemen met partner of familie: er is meer tijd en ruimte, waardoor conflicten soms hoger oplopen. Vakantie is zeker geen toverstokje, die alle zorgen of spanningen wegtovert. Ook kinderen, waarmee je in deze periode extra tijd doorbrengt, kunnen extra kopzorgen opleveren.

De warme zomermaanden gaan soms ook gepaard met slapeloosheid, gebrek aan eetlust en vermoeidheid. Tele-Onthaal merkt bij heel wat oproepers dan op dat zij moeilijker sliepen, meer piekerden en dat de eenzaamheid sterker woog, vooral bij alleenwonenden.

Anderzijds biedt de vakantie ook kansen en kunnen deze zomerse herstelmomenten uiteraard ook zorgen voor meer harmonie in relaties of gezondheid.

Sorry, we’re closed

“Mijn man is twee weken geleden overleden. Net nu gaat mijn huisdokter met vakantie, als ik het zo moeilijk heb. Ik weet begot niet waar naartoe…”

In de zomervakantie vallen voor heel wat mensen persoonlijke contacten of professionele netwerken tijdelijk weg. De vaste hulpverlener is met verlof, het volgende consult bij de therapeut is pas voorzien binnen enkele weken, de vervangende huisarts begrijpt je onvoldoende. Het ontbreken van vaste aanspreekpunten en sleutelfiguren zorg bij heel wat mensen voor extra spanning en ongemak.

Ook de afwezigheid van familie en vrienden door vakanties speelt mogelijks een rol. De vereniging die in de zomermaanden geen activiteiten plant… Dit betekent dat tijdens de vakantieperiode heel wat persoonlijke netwerken wegvallen, waar mensen doorheen het jaar doorgaans wel terecht kunnen.

Bij Tele-Onthaal vind je gelukkig een vangnet bij het (tijdelijk) wegvallen van andere professionele zorg: de hulplijn kent immers geen openingsuren of sluitingsdagen, ook niet tijdens de zomermaanden. In de zomerperiode sluiten sommige diensten de deuren of is er een beperkte bezetting, gaan vertrouwde hulpverleners met vakantie. Deze onmiddellijke beschikbaarheid van Tele-Onthaal – dag en nacht, zonder sluitingsuren en feestdagen, zonder afspraak, zonder wachtlijsten, non-stop – is een geruststelling voor vele oproepers. Door de permanente bereikbaarheid, kan de oproeper onmiddellijk zijn verhaal kwijt tijdens deze zomerperiode, op elk lastig moment.

Vangnet en voorportaal

Complementair met professionele hulp

Ik voelde de drang om mezelf pijn te doen opkomen. Ik weet wel dat ik dan best eventjes met iemand praat om dat moment te overbruggen. Maar mijn begeleider kan ik pas de volgende ochtend opbellen. Bij Tele-Onthaal kan je ook na de kantooruren terecht…

68% van de oproepen bij Tele-Onthaal komen binnen nà de kantooruren, dat wil zeggen ’s avonds, ’s nachts en in het weekend. Slechts een derde belt binnen de gewone kantooruren. Mensen maken dus ruimschoots gebruik van de permanente bereikbaarheid, waaruit we kunnen afleiden dat de aanwezigheid van Tele-Onthaal vooral belangrijk is als de meeste andere hulpverleningsdiensten gesloten zijn. Tele-Onthaal kent geen sluitingsuren en is bereikbaar in de vroege ochtend, het holst van de nacht of tijdens vakanties.Crisissen of moeilijke momenten kunnen zo overbrugd worden. Tele-Onthaal ontvangt tijdens de zomermaanden iets meer oproepen van mensen die zich in crisis bevinden dan doorheen het jaar. Zo creëert Tele-Onthaal vaak een vangnet rond professionele zorg.Bellen of chatten met Tele-Onthaal is bovendien ook nog’ns heel laagdrempelig: de oproeper hoeft zich niet te verplaatsen, men kan vanuit zijn eigen huis, vanaf een zelfgekozen plaats, van overal contact zoeken met de telefonische of onlinehulpverlening.

Eerste stap naar hulp

Ik lijk steeds meer en meer tegen iedereen uit te vliegen. Het is alsof ik mijn woedeaanvallen maar niet onder controle krijg sinds die zware pesterijen. Zo kan het niet verder, weet ik. Het was zo’n opluchting dat tegen iemand te kunnen vertellen. Via Tele-Onthaal kreeg ik ook het adres van een zelfhulpgroep.

Tele-Onthaal is een universele hulplijn: je kan er terecht voor alle psychosociale problemen, voor grote en kleine zorgen. Tele-Onthaal staat daardoor vaak aan het begin van de keten van organisaties in de gezondheid en –welzijnszorg.Door het laagdrempelige en anonieme aanbod is Tele-Onthaal dikwijls de eerste stap richting hulp.

In de eerste plaats biedt Tele-Onthaal een vertrouwelijk gesprek, een luisterend oor. Vaak is dit al voldoende. In de zomermaanden ontvangt Tele-Onthaal iets meer nieuwe oproepers dan doorheen het jaar.

Tele-Onthaal kan ook een voorportaal zijn, de eerste stap naar andere instanties of meer gespecialiseerde hulp.Tele-Onthaal verwees in 2017 meer dan 1 op 4 bellers naar andere hulp (bijna 1 op 3 chatters – meer dan 1 op 3 nieuwe oproepers)

Tele-Onthaal neemt een belangrijke verwijsfunctieop zich en levert zo een bijdrage om de gepaste hulp in te schakelen om erger te voorkomen. De oproeper wordt voornamelijk doorverwezen naar de huidige professionele begeleiding, het eigen sociaal netwerk, maar ook naar welzijnsdiensten als CAW’s, Centra Geestelijke Gezondheidzorg, arts of justitiële sector.

Andere jaarcijfers 2017

Hoogste aantal chatoproepen ooit

Ik verkies chatten boven bellen omdat dit een volledig anoniem gevoel geeft, doordat je je stem niet hoeft te laten horen. Ook is het niet altijd mogelijk om alleen in alle privacy een telefoongesprek te voeren…

Dagelijks komen er gemiddeld 337 telefoon-en chatoproepen binnen bij Tele-Onthaal, over kleine en grote zorgen. In 2017 namen 122.638 mensen met grote en kleine zorgen contact met onze noodlijn.

Waar het aantal telefoonoproepen licht daalde met 3.05%, springt vooral de opmerkelijke klim van het aantal chatoproepen in het oog. Deze stegen met 37.29% in vergelijking met het jaar 2016.

Tele-Onthaal heeft sinds de zomer van 2017 immers ingezet op een groter chataanbod: met een vernieuwde website, meer chatvrijwilligers en vooral een uitbreiding van de openingsuren.

Met 13.817 chatoproepen in 2017 realiseert Tele-Onthaal het grootste chataanbod binnen de onlinehulpverlening in Vlaanderen.

Vooral relatie-en (psychische) gezondheidszorgen

Er hangt sinds die avond een gespannen sfeer tussen mij en mijn man. We praten er niet over. Maar het is wel voelbaar dat het nog steeds tussen ons in staat

De gespreksthema’s die leven bij de Tele-Onthaal oproepers zijn opmerkelijk universeel en blevenhet afgelopen jaar nagenoeg ongewijzigd.

In bijna 30% van de telefoongesprekken komen relatieproblemen aan bod als belangrijkste gespreksthema.Over spanningen en conflicten binnen een partnerrelatie of met kinderen maken oproepers zich het meeste zorgen.

(Geestelijke) gezondheid vormt een belangrijk gespreksthema in 1 op 5 van de gesprekken.

Eenzaamheid en een tekort aan sociale contacten sluit de top 3 van gespreksthema’s.Dit thema komt vaak als rode draad terug doorheen heel wat gesprekken.

Zelfdoding komt voor het eerst op de vijfde plaats van gespreksthema’s: een stijging van +2% in vergelijking met 2016. Deze stijging kan verklaard worden door een bijgestuurde samenwerking van Tele-Onthaal en het Centrum ter Preventie van Zelfmoord aan de Zelfmoordlijn 1813. Vanaf 2016 krijgen oproepers de mogelijkheid om zich meteen naar Tele-Onthaal te laten doorschakelen wanneer alle Zelfmoordlijn-beantwoorders in gesprek zijn. Hierdoor wordt de capaciteit efficiënter ingezet waardoor beide organisaties samen meer oproepen kunnen beantwoorden. Hierdoor wordt de onmiddellijke bereikbaarheid van hulpverlening voor de suïcidale oproeper verhoogd.

Vergrijzing, gezinsverdunning en psychische kwetsbaarheid

Ik heb 3 jaar terug een psychose doorgemaakt. Ben toen opgenomen geweest en kreeg anti-psychotica. Pas vorige maand heb ik die medicatie kunnen stopzetten. Maar ik ben bang dat het me toch niet zal lukken.

Maatschappelijke evoluties zoals vergrijzing en gezinsverdunning hebben ook een invloed op het psychosociaal welbevinden van mensen.In het profiel van de beller constateert Tele-Onthaal immers een opmerkelijke weerspiegeling van deze sociaal-demografische evoluties :58.6% van de bellers is ouder dan 50 jaar. Het aantal 50+ neemt zelf licht toe in vergelijking met 2015. 2 op de 3 bellers woont alleen.

65%van de telefoonoproepers geeft aan in professionele psychosociale begeleiding te zijn (of geweest). Bij de chatoproepers is dat bijna 1 op 2.Dit komt neer op een gemiddelde van 94 oproepers per dag die een beroep doen op Tele-Onthaal, ook al zijn ze in professionele begeleiding.

Bijna 4 op de 10 van de Tele-Onthaalbellers zegt zelf een psychische aandoening te hebben, bij de chatters is dat bijna 25%.Stemmingsstoornissen zoals depressie komen het meest frequent voor: meer dan 1 op 10 oproepers maakt hier melding van, gevolgd door angsten en fobieën.

Gezocht: luistertalent m/v

Tijdens een gesprek voel je soms de last van hun schouders vallen. Ook als vrijwilliger zorgt dat kantelmoment telkens weer voor heel veel voldoening.

Tele-Onthaal kon in 2017 rekenen op 632 vrijwilligers, over de 5 Vlaamse provincies die gedurende 4 uur per week aan de telefoon of chat luisteren naar grote en kleine zorgen, de klok rond. Anoniem én gratis. Zij vormen het kloppend hart van Tele-Onthaal.

Praten helpt. Dagelijks voelden 336 mensen in 2017 zich gehoord door Tele-Onthaal, zochten ze steun en kwamen misschien zelfs tot een nieuw inzicht.

Om zoveel bellers en chatters dat luisterende oor te kunnen bieden waar ze naar op zoek zijn, zoekt Tele-Onthaal voortdurend nieuwe luisteraars. In het najaar start Tele-Onthaal op 5 Vlaamse locaties een opleidingsreeks voor nieuwe vrijwilligers. Elke nieuwe vrijwilliger krijgt een grondige basisopleiding en wordt vervolgens permanent begeleid, opgevolgd en ondersteund.

2017 – cijfers in vogelvlucht: kan je hier downloaden
2017 – detailcijfers: kan je hier downloaden