Tele-Onthaal gaat non-stop de zomer in – jaarcijfers 2018

De zomervakantie staat voor de deur: de temperaturen stijgen deze week tot een hoogtepunt, de terrasjes zitten vol, de barbecues worden aangestoken en de reiskoffers worden gevuld. Op datzelfde moment schakelen sommige diensten over op een zomerregime, worden er sluitingsdagen ingelast of blijven de deuren zelfs volledig dicht gedurende een bepaalde periode.

Niet bij Tele-Onthaal. Jaarlijkse vakantie kennen we niet. Aan collectief verlof doen we niet mee. Ook tijdens juli en augustus blijven onze 622 vrijwilligers permanent bereikbaar om te luisteren naar grote en kleine zorgen. Net deze continue dienstverlening en 24/7 bereikbaarheid maakt het hulpaanbod zo laagdrempelig. Dat blijkt ook uit de jaarcijfers van 2018:67% van alle oproepen komen binnen na de kantooruren. Deze onmiddellijke beschikbaarheid van Tele-Onthaal – dag en nacht, zonder sluitingsuren en feestdagen, zonder afspraak, zonder wachtlijsten, non-stop, ook in de zomer – is een geruststelling voor 20.000 oproepers die de hulplijn de komende zomer zullen contacteren.

Tele-Onthaal gaat non-stop de zomer in

Deuren dicht door jaarlijks verlof

In de zomervakantie vallen voor heel wat mensen persoonlijke contacten of professionele netwerken tijdelijk weg.

Vooral het ontbreken van vaste professionele aanspreekpunten en sleutelfiguren zorgt bij heel wat mensen voor extra spanning en ongemak. De vaste hulpverlener is met verlof, het volgende consult bij de therapeut is pas voorzien binnen enkele weken, de vervangend huisarts begrijpt je onvoldoende, de reguliere thuisverpleger is drie weken met vakantie… Heel wat oproepers geven tijdens de zomermaanden aan dat hun vertrouwde professionele hulpverlener(s) met vakantie zijn: deze periode ondergraaft op dat moment het evenwicht en zelfvertrouwen bij verschillende bellers en chatters.

Ook de afwezigheid van familie en vrienden door vakanties speelt mogelijks een rol. De vereniging die in de zomermaanden geen activiteiten plant… Dit betekent dat tijdens de vakantieperiode heel wat persoonlijke netwerken wegvallen, waar mensen doorheen het jaar doorgaans wel terecht kunnen.

Vooral het tijdelijk wegvallen van mantelzorgers kan zorgen voor ontreddering en vereenzaming.

Bij Tele-Onthaal vind je gelukkig een vangnet bij het (tijdelijk) wegvallen van andere professionele zorg: de hulplijn kent immers geen openingsuren of sluitingsdagen, ook niet tijdens de zomermaanden.In de zomerperiode sluiten sommige diensten de deuren of is er een beperkte bezetting, gaan vertrouwde hulpverleners met vakantie. Deze onmiddellijke beschikbaarheid van Tele-Onthaal – dag en nacht, zonder sluitingsuren en feestdagen, zonder afspraak, zonder wachtlijsten, non-stop – is een geruststelling voor vele oproepers. Door de permanente bereikbaarheid, kan de oproeper onmiddellijk zijn verhaal kwijt tijdens deze zomerperiode, op elk lastig moment. De aanvullende ondersteuning of extra overbrugging die Tele-Onthaal op die moeilijke zomermomenten kan bieden, is voor vele oproepers in de grote vakantie een grote steun.

Piekergedachten kan je niet met verlof sturen

Je slecht in je vel voelen stopt niet omdat het zomer is. Wie in de verlofperiode verdrietig, angstig of depressief is, lijkt haast alleen op de wereld te zijn. Bovendien wordt ook van je verwacht dat je gelukkig bent in de zomer: wie is er immers niet blij om vakantie te hebben? Geluk lijkt dan zo vanzelfsprekend maar daarom is het dat nog niet. “Topvakanties, toplocaties, toplichamen…” ze overspoelen social media tijdens juli en augustus.

Het leven laat zich niet regisseren, zeker niet wanneer je met sombere gevoelens worstelt of zorgen kent. Het contrast met vrolijke, lachende mensen, maakt zorgen soms zwaarder om te dragen. De verwachting dat je het leuk moet hebben, kan net voor extra druk zorgen. Dat oproepers zich net daardoor extra gaan terugtrekken op zichzelf is niet denkbeeldig. Het signaal dat er wat ‘mis’ is, komt duidelijker over: “de zon schijnt, het is vakantie en toch voel ik me rot”. Oproepers met een slecht zelfbeeld kunnen wel eens verblind worden door een alom aanwezig “happy holidays gevoel.”

Voor mensen die eenzaam zijn, kan de zomer net zo aanvoelen als de feestdagen tussen kerst en nieuwjaar. Iedereen is met vakantie of doet leuke activiteiten. Hierdoor kan het gevoel van eenzaamheid toenemen.

Opmerkelijk is dat het thema eenzaamheid aan de chat, waar 68.8% van de oproepers jonger is dan 25 jaar, in de zomermaanden iets hoger ligt dan doorheen het jaar. Het aandeel chatters dat alleen woont ligt in juli en augustus ook hoger dan doorheen het jaar (23.2%) In deze periode worden schoolgaande jongeren meer op zichzelf geworpen, wat soms tot vereenzaming kan leiden.

Bij deze jongere leeftijdsgroep kan de zomer steken ook zorgen rond studie, verloop schoolloopbaan, en verdere toekomst de kop op, met faalangst tot gevolg.

Sombere gevoelens stoppen niet in zonnige juli-en augustusmaanden. Zeker voor wie te kampen heeft met geestelijke of andere gezondheidsproblemen. Het aandeel oproepers dat zelf aangeeft een psychische stoornis te hebben ligt tijdens de zomermaanden ook iets hoger dan doorheen het jaar. Soms word je uiteindelijk overvallen door gevoelens van leegte en doelloosheid. De zomer kan zorgen voor extra ongemak, angst, stress of spanning. Piekergedachten kan je immers niet met verlof sturen.

Dat geldt ook voor wie worstelt met relationele problemen met partner of familie: er is meer tijd en ruimte, waardoor conflicten soms hoger oplopen. Het aandeel van het thema relatieproblemen scoort in deze periode eveneens iets hoger dan doorheen het jaar. Vakantie is zeker geen toverstokje, dat alle zorgen of spanningen wegtovert. Ook kinderen, waarmee je in deze periode extra tijd doorbrengt, kunnen extra kopzorgen opleveren. De organisatie van kinderopvang gedurende de hele zomer, zorgt ervoor dat stress de hoogte inschiet en “me-time” in het gedrang komt.

Bij de telefoonoproepen springt ook weer een hoger aandeel gescheiden oproepers in het oog (28.1%)De omgangsregeling van ex-partners in de vakantieperiode met de kinderen zorgt regelmatig voor ongerustheid, conflicten of gemis.

De warme zomermaanden gaan soms ook gepaard met slapeloosheid, gebrek aan eetlust en vermoeidheid. Tele-Onthaal merkt bij heel wat oproepers dan op dat zij moeilijker sliepen, meer piekerden en dat de eenzaamheid sterker woog, vooral bij alleenwonenden. Oproepers die fysieke gezondheidsproblemen kennen geven bij hoge temperturen ook aan dat deze voor meer ongemakken zorgen dan gewoonlijk. Omwille van gezondheidsproblemen de deur niet uitkunnen tijdens de zomermaanden, weegt voor vele oproepers tijdens deze periode ook extra door.

Anderzijds biedt de vakantie ook kansen en kunnen deze zomerse herstelmomenten uiteraard ook zorgen voor meer harmonie in relaties of gezondheid. In de zomermaanden van vorig jaar ontving Tele-Onthaal 20.000 oproepen, gemiddeld 10 oproepen minder per dag dan doorheen het jaar.

Vangnet en voorportaal

Complementair met professionele hulp

67% van de oproepen bij Tele-Onthaal komen binnen na de kantooruren, dat wil zeggen ’s avonds, ’s nachts en in het weekend. Slechts een derde belt binnen de gewone kantooruren. Mensen maken dus ruimschoots gebruik van de permanente bereikbaarheid, waaruit we kunnen afleiden dat de aanwezigheid van Tele-Onthaal vooral belangrijk is als de meeste andere hulpverleningsdiensten gesloten zijn. Tele-Onthaal kent geen sluitingsuren en is bereikbaar in de vroege ochtend, het holst van de nacht of tijdens vakanties.

In de zomermaanden ligt het aandeel gesprekken buiten de kantooruren iets lager: 61.5%, aangezien oproepers vermoedelijk omwille van eigen verlof de mogelijkheid zien om ook tijdens de kantooruren contact te nemen met Tele-Onthaal.

Crisissen of moeilijke momenten kunnen door de permanente bereikbaarheid overbrugd worden. Tele-Onthaal ontvangt tijdens de zomermaanden wel iets meer oproepen van mensen die zich in crisis bevinden dan doorheen het jaar (24.1% aan de telefoon, 27.2% aan de chat). Zo creëert Tele-Onthaal vaak een vangnet rond professionele zorg.Bellen of chatten met Tele-Onthaal is bovendien ook heel laagdrempelig: de oproeper hoeft zich niet te verplaatsen, men kan vanuit zijn eigen huis, vanaf een zelfgekozen plaats, van overal contact zoeken met de telefonische of onlinehulpverlening.

Eerste stap naar hulp

Tele-Onthaal is een universele hulplijn: je kan er terecht voor alle psychosociale problemen, voor grote en kleine zorgen. Tele-Onthaal staat daardoor vaak aan het begin van de keten van organisaties in de gezondheid en –welzijnszorg.Door het laagdrempelige en anonieme aanbod is Tele-Onthaaldikwijls de eerste stap richting hulp.

In de eerste plaats biedt Tele-Onthaal een vertrouwelijk gesprek, een luisterend oor. Vaak is dit al voldoende. In de zomermaanden ontvangt Tele-Onthaal iets meer nieuwe oproepers dan doorheen het jaar (43.8% in de zomermaanden versus 41% doorheen het jaar)

Tele-Onthaal kan zo ook een voorportaal zijn, de eerste stap naar andere instanties of meer gespecialiseerde hulp.Tele-Onthaal verwees in de zomer van 2018 ook meer chatters door naar andere hulp (37.8%)

Tele-Onthaal neemt een belangrijke verwijsfunctieop zich en levert zo een bijdrage om de gepaste hulp in te schakelen om erger te voorkomen. De oproeper wordt voornamelijk doorverwezen naar de huidige professionele begeleiding, het eigen sociaal netwerk, maar ook naar welzijnsdiensten als CAW’s, Centra Geestelijke Gezondheidzorg, arts of justitiële sector.

Tele-Onthaal heeft oren tekort

Praten helpt. Maar dan moet er ook iemand klaarzitten om te luisteren.

Tele-Onthaal kan hiervoor gelukkig rekenen op 622 vrijwilligers, verdeeld over 5 provinciale Tele-Onthaaldiensten en 7 luisterpunten. Samen nemen ze tijd, veel tijd, zo’n 2.031.725 minuten in 2018 om mee te leven met elk verhaal, mee na te denken en zonder oordeel te luisteren. Samen representeren ze een maatschappelijk kapitaal, dat gelijk staat aan 67 voltijds equivalente werknemers.

Tele-Onthaal heeft ook nood aan extra vrijwilligers:

• Om optimaal te beantwoorden aan de grote vraag naar een luisterend oor 24/7, zeker buiten de kantooruren, moet Tele-Onthaal kunnen rekenen op nog méér luisteroren dan de 622 vrijwilligers van vandaag.Meer vrijwilligers resulteren immers in een nog grotere bezettingsgraad van onze hulplijn, zodat we nog meer oproepers een gesprek kunnen aanbieden. Ook in de zomer draait onze hulplijn 24/24, extra oren zijn dus van harte welkom.
• Bovendien wil Tele-Onthaal in de toekomst verder werken aan een nog betere online bereikbaarheid, om tegemoet te komen aan de vraag naar meer laagdrempelige chathulpverlening.Tele-Onthaal heeft vanaf juni 2017 immers haar bereikbaarheid sterk geoptimaliseerd door de inzet van nog meer chatvrijwilligers én de uitbreiding van haar openingsuren. Dit aanbod wenst Tele-Onthaal in de toekomst nog verder uit te breiden.
• Grotere vraag naar een luisterend oor bij intense maatschappelijke gebeurtenissen en nazorg bij televisie uitzendingen.Media en pers vermelden regelmatig het hulpaanbod van Tele-Onthaal zodat het publiek de weg vindt naar opvang en ondersteuning bij moeilijke momenten.Tele-Onthaal doet ook aan opvang en nazorg bij maatschappelijke gebeurtenissen (bijvoorbeeld #metoo, moord op Julie Vanespen). Tele-Onthaal biedt een klankbord en is gesprekspartner voor mensen die door een media-uitzending psychisch geraakt worden (bijvoorbeeld documentaire Michael Jackson)

Om aan deze stijgende nood te beantwoorden, doet Tele-Onthaal deze zomer een oproep naar extra vrijwilligers: elke nieuwe vrijwilliger kan immers op jaarbasis zo’n 200 extra gesprekken beantwoorden.

Volledige detailcijfers en factsheets jaarverslag 2018 kan je terugvinden via www.tele-onthaal.be/publicaties

Ook zin in vrijwilligerswerk bij Tele-Onthaal?
Meld je dan nu aan via www.tele-onthaal.be/word-vrijwilliger
In het najaar start Tele-Onthaal op 5 Vlaamse locaties opnieuw met een trainingsreeks voor kandidaat-vrijwilligers.Je verhaal kwijt of hulp nodig? Bel (24/7) gratis en anoniem 106
of chat via www.tele-onthaal.be (elke avond van 18u-23u en ook op woensdag-en zondagnamiddag)