07-06-2020
Nu de coronastorm stilaan gaat liggen, blikt Tele-Onthaal terug op de voorbije drie maanden. Het waren bijzonder drukke tijden voor de hulplijn:gemiddeld deden 22,8% meer mensen een beroep op de laagdrempelige hulpverlening van Tele-Onthaal en vooral het luisterend oor van de 450 Tele-Onthaal vrijwilligers.
Maatschappelijke gebeurtenis met hoogste impact ooit op hulplijn
Nooit eerder contacteerden zoveel mensen Tele-Onthaal n.a.v. een maatschappelijke gebeurtenis.De hulplijn werd in het verleden regelmatig expliciet gecontacteerd n.a.v. maatschappelijke gebeurtenissen waarover oproepers willen ventileren. Bijvoorbeeld de pedofilieschandalen in de kerk, de zaal Dutroux, #MeToo, …
“ De terreuraanslagen in Brussel en Zaventem van maart 2016 hadden ook een groot effect op het aantal en inhoud van de oproepen bij de hulplijn. Maar corona slaat werkelijk alles. “
Op de dag van de aanslagen 22/03 was terreur een piek-gespreksthema in 28% van de telefoon-en chatgesprekken bij Tele-Onthaal. In de week volgend op de aanslagen kwam dit thema in 17% van alletelefoon-en chatgesprekken telkens opnieuw aan bod.De terreur zorgt de eerste drie dagen na de aanslagen voor een lichte stijging in de oproepcijfers van Tele-Onthaal in vergelijking met de voorbije weken. Nadien evolueerden de oproepcijfers vrij snel opnieuw naar een gemiddeld niveau.
Dat was de voorbije maanden evenwel anders: in de maand maart was corona in 38,2% van de oproepen expliciet aanleiding voor een gesprek, in de maand april liep dit aandeel op tot 53,9% en in de maand mei tot 36,6%. Opmerkelijk is dat het aantal oproepen vrijwel continu piekt op meer dan 20% meer oproepen. De nood aan een luisterend oor is dus opvallend hoog en constant.
Wie?
6 op 10 bellers/chatters van Tele-Onthaal zijn vrouwen. Dit cijfer is vergelijkbaar met de reguliere cijfers van 2019.
Opvallend is dat het vooral +60’ers zijn die de hulplijn contacteerden tijdens de voorbije drie maanden, hun aandeel ligt in deze drie maanden hoger dan gemiddeld.
Oproepers die de hulplijn contacteren en het niet expliciet hebben over de coronacrisis, bevinden zich vooral in de leeftijdscategorie -25 jaar.
Ook het aandeel alleenwonenden scoort opvallend hoog in de coronagesprekken. Ook dit aandeel scoort gedurende drie maanden hoger dan gewoonlijk.
Het aandeel oproepers die zelf aangeven in professionele begeleiding te zijn ligt ook lager dan gewoonlijk. Oproepers geven ook minder dan gemiddeld aan een psychische stoornis te hebben (30% i.p.v.35%) Het aandeel oproepers met angstproblemen ligt wel hoger dan de reguliere jaarcijfers 2019.
“ Het aandeel oproepers die Tele-Onthaal voor het eerst contacteren ligt eveneens hoger dan gewoonlijk: één op twee oproepers vindt voor het eerst de weg naar Tele-Onthaal.De coronacrisis deed duidelijk mensen voor het eerst aankloppen bij onze hulplijn.
Opmerkelijk is dat dit aandeel ook bij de niet-coronagesprekken eveneens hoger ligt dan gewoonlijk.
Waarover?
In het begin van de coronacrisis was “gezondheid” het belangrijkste gespreksthema, met enerzijds thema ‘ziekte, ongerustheid om besmet te zijn’ en anderzijds thema ‘angst’ als hoofdthema.Het aandeel oproepers dat aangaf angstsproblemen/stoornis, te hebben, was groter dan in het reguliere jaar.
“De zorg om hun gezondheid en de vrees om zelf (of iemand uit de omgeving) ziek te worden, was de eerste maand bijzonder groot.”
In tweede instantie constateert Tele-Onthaal vooral in de maanden april en mei een hoge stijging rond het thema eenzaamheid, met de isolatie door de lockdown als meest voor de hand liggende reden.
“De corona-maatregelen versterken de gevoelens van eenzaamheid, vooral bij oproeper die reeds over een beperkt netwerk beschikken: de aura van bubbeling en netwerking versterkt bij velen nog eens de wonde dat zij niet aan bubbelen en netwerken kunnen doen. Deze oproepers voelen de corona-eenzaamheid des te meer. “
Anderzijds trad eenzaamheid ook op bij minder voor de hand liggende groepen: ‘jonge’ ouderen (60+) die het voor corona nog net aardig konden redden, maar door het coronavirus of de maatregelen om dit virus tegen te gaan, ineens kwetsbaar worden. Eenzame momenten komen bij deze groep had aan: enerzijds door het wegvallen van de gewone activiteiten en anderzijds door het wegvallen van de sociale contacten. In tegenstelling tot de “actieve”bevolking die aan het (thuis)werken blijft en kinderen opvangen, rest deze groep nog weinig bezigheden, waardoor de eenzaamheid plots veel sterker om de hoek kwam loeren.
Vervolgens zijn ook relaties een belangrijk gespreksthema: mensen hebben dichter bij elkaar geleefd en ook dat laat zich zien in de oproepcijfers. In de maand maart lag de klemtoon in de gesprekken vooral op relaties met ouders/kinderen, met de onzekerheid of bezorgdheid als rode draad in vele gesprekken. Oproepers waren vooral ongerust over de impact van de corona-crisis en de getroffen maatregelen op henzelf en op hun omgeving: wat als ik/mijn geliefden ziek worden, hoe gaan we alles praktisch geregeld krijgen met thuis-en schoolwerk,wanneer kan ik mijn hulpbehoevende ouders opnieuw bezoeken, hoe moet het met mijn werkorganisatie. Naarmate de crisis vorderde, nam het thema ‘relaties’ in belangrijkheid toe: in de maand mei was dit zelfs het belangrijkste gespreksthema. De veerkracht bij heel wat oproepers kwam meer onder druk te staan, wat weer van invloed was op de draagkracht van gezinnen, partnerrelaties, familierelaties, relaties met de buurt of het werk.
“Het jongleren tussen verschillende rollen, op een anderhalvemetersamenleving en vooral op één plek, de thuisomgeving, deed spanningen oplopen in verschillende relatieverbanden. “
Tenslotte: ook tijdens de coronacrisis gaat het leven evenwel door en wijken de “niet-corona gerelateerde” oproepen niet af van de reguliere jaarcijfers van 2019.De gespreksthema’s blijven vrij gelijklopend, enkel het thema ‘slachtofferbeleving’ en meer bepaald stalking, partnergeweld en kindermishandeling scoren lichtjes hoger dan gewoonlijk.
Bij Tele-Onthaal krijg je de nodige tijd en aandacht.Ook in deze woelige en onrustige periode.
De kracht van de stem, het gehoor via chat is meer dan ooit één van de meest waardevolle steun die de vrijwilligers van Tele-Onthaal kunnen bieden.
Een 106-gesprek kan helpen om op een constructieve manier met deze moeilijkheden om te gaan, om bij zichzelf kracht te hervinden. Tele-Onthaal helpt mensen zoeken naar ankerpunten in de eigen onmiddellijke omgeving. Ook in deze woelige periode.
Het tonen van begrip, het laten vertellen stond centraal in het overgrote deel van de gesprekken. De hulpvraag is dan ook daarop gericht, en bijna niet op de vraag naar perspectief of (stimuleren tot) actie.Oproepers hadden ook nood aan geruststelling, positiviteit en de nood om hun gedachten op iets anders zetten. Empathie kan voor kleine wondertjes zorgen in deze barre tijden.
“ De 450 Tele-Onthaal vrijwilligers waren de voorbije maanden zijn stuk voor stuk kleine reddingsboeien voor zovele mensen die even dreigden kopje onder te gaan in de corona storm. Zij vormden vaak een ‘luchtbrug’ voor wie zich letterlijk of figuurlijk geÏsoleerd voelde van warm menselijk contact. “
De menselijke warmte van de Tele-Onthaal vrijwilliger blijkt in deze crisistijd meer dan ooit nodig.
Tele-Onthaal start in het najaar in de vijf Vlaamse provincies met opleidingsreeksen voor nieuwe vrijwilligers. Door de coronamaatregelen konden de opleidingsreeksen die in het voorjaar gepland stonden niet langer doorgaan. Tele-Onthaal start weldra met een nieuwe wervingscampagne omkandidaat-vrijwilligers warm te maken zich aan te melden voor deze basisopleiding in de herfst.
Factsheets met detailcijfers over de voorbije drie maanden kan je hier terugvinden
Je verhaal kwijt of hulp nodig? Bel anoniem en gratis Tele-Onthaal 106 (24/7) of chat via www.tele-onthaal.be
Interesse in vrijwilligerswerk bij Tele-Onthaal?
Aanmelden kan vanaf nu via www.tele-onthaal.be/word-vrijwilliger
Wil jij luisteren?
Word vrijwilliger
